پل صفوی
بالا دست پل بتونی کنونی که بر سر راه صحنه به کرمانشاه واقع است، پل آجری عظیمی از بناهای عصر صفوی دیده میشود. این پل بر سر راهی است که در زمان صفویه از قزوین به همدان و کرمانشاه کشیده شده بود و به بغداد متصل میشد. این راه از قزوین به همدان از آنجا به همدان، اسدآباد، کنگاور و از کنگاور به صحنه و بیستون که تا امروز بر دینور آب پل آجری آن باقی است، میرفت و از آنجا به کرمانشاه؛ که هنوز پل آجری عظیم آن که به پل کهنه مشهور است برجاست. از آنجا به ماهدشت میرفت که از پل آجری میگذشت و به شاه آباد غرب و سرمیل می رسد از سرمیل تا سر پل ذهاب راه شاه عباسی تا امروز در دامنه کوه و تپه باقی است. این راه از سر پل به قصر شیرین و از آنجا به خانقین می رفته است. درازای پل بیستون 115 متر و پهنای آن با احتساب جان پناه طرفین 690 سانتیمتر است. پهنای جان پناه هر یک 37 سانتیمتر و بلندی آن از سطح پل 50 سانتیمتر است که از آن فقط قسمتی باقی است. در طول پل دو دهنه اصلی و دو دهنه کوچکتر در شرق دهانه های اصلی قرار دارد.
چشمههای پل از شرق به غرب: چشمه اول به دهانه 500 سانتیمتر و بلندی آن از سطح آب تا تیزی طاق 550 و تا سطح پل 870 سانتیمتر است. چشمه دوم به دهانه 490 و بلندی آن تا تیزی طاق 620 و تا سطح پل 1000 سانتیمتر و قطر پایه دوم 790 سانتیمتر است. چشمه سوم به دهانه 11 متر و بلندی آن تا تیزی طاق 950 و تا سطح پل 1080 سانتیمتر است. اختلافی که این چشمه با چشمههای دیگر دارد این است که طاق این چشمه ریخته و هنگام تعمیر آن به جای جناقی، طاق هلالی زده شده است. قطر پایه سوم 820 سانتیمتر است. چشمه چهارم دهانهاش 1050 سانتیمتر و بلندی آن تا تیزی 10/11 و تا سطح پل 60/12 سانتیمتر است
- ۹۰/۰۱/۲۶