واژگان عمومی معماری ایرانی
واژگان عمومی معماری ایرانی
واژگان عمومی معماری ایرانی :
آبزن: وانی جهت شستشو
§ آسمانه: سقف
§ ارچین: نوعی گنبد رک
§ ارش: واحد اندازه گیری در نظام قدیم ایرانی (حدود ۴۰ سانتی متر)
§ ارگ: محل حکومتی
§ ارگ بد: متصدی شهر حکومتی
§ اسپرلوس: خلوت، آپارتمان خصوصی
§ ایوانچه: ایوانی کوچک، فضای نیمه باز
§ باجه: نوعی پنجره
§ بازارچه: بازارهای کوچک محلی
§ بازارگاه: محل اجتماع مردم برای داد و ستد
§ بالاخانه: فضای بالای سردر، مهمانخانه
§ بالا طاقچه: طاقچه بالای اتاق
§ برزن: محله اصلی شهر
§ برزه: کلیه اعمالی که در تهیه نقشه و ماکت انجام می*گرفت
§ بستو: کوزه مورد استفاده در انبارخانه
§ بشن: فضای زیر گنبد، دیوار زیر گنبد
§ بنه گاه: محل تجمع اهالی روستاها در جوار آب
§ بیرون: حومه
§ بیرونی خانه: مهمانخانه
§ بینه: رختکن حمام
§ پاشیر: محل شیر آب آب انبار
§ پاخوره: سکوهای کنار در
§ پردیس: فضای سبز، باغ، گلکاری
§ پرذله: پیرامون دل شهر
§ پرویس: دیوار بعد از در ورودی برای جلوگیری از دید مستقیم
§ پشکم: ایوان سه طرف بسته
§ پنج دری: نشیمن خانه
§ پنجره: شبکه یا چیز سوراخ سوراخ
§ پیشان: ایوان اصلی جلوی گنبد خانه
§ پیشخانه: بیروم زدگی ستون دار، ایوانچه جلوی حجره*های مدارس
§ پیش کرده: کنسول
§ پیشواره: قسمت محراب مسجد
§ تاقچه: طاقچه
§ تابخانه: محل گرم خانه
§ تاژ: چادر، طاق چهاربخش
§ تبره: ضخامت گنبد
§ تچر: اتاق کشیده
§ تختگاه: راهروی پهن
§ تن گذار: استخوان بندی قابل روئیت بنا
§ تنسته*ایی: تار عنکبوتی، شهری با نقشه مدور
§ تنوره: مخزن آب انبار
§ تلوار: کاخ
§ تون: آتشدان
§ تریشه: باریکه راه*های بین باغچه*
§ تهرانی: تالار رو به آفتاب که ارسی و در داشته است
§ تیم: تیمچه، سراهای سر پوشیده
§ جامخانه: نورگیرهای شیشه*ای حمام*ها
§ چارک: واحد اندازه*گیری (حدود ۲۶ سانتی متر)
§ چانه: بیرون زدگی پاکار طاق
§ چپاله: هرنوع پوششی که پاره*ای از دایره باشد
§ چینه: گل رگه رگه
§ چهارسوق: محل تقاطع دو راسته بازار
§ چاله استخر: استخر سرپوشیده حمام
§ چپیره: زیرسازی زیر گنبد
§ حجره: محل اقامت طلبه*ها در مدرسه
§ خانبار: محوطه*ای بزرگ در پشت کاروانسراها
§ خفنگ: کتیبه بالای در و پنجره
§ خن: آتشخانه حمام
§ خواجه نشین: شاه نشین
§ خور: روزنه
§ خیابان: جاده دراز
§ دالان: راهروی پیچ در پیچ
§ دالان دار: سرایدار کاروانسرا
§ در: در تمام تخته
§ درسر: در اصلی خانه
§ درگاه: سردر
§ دماغه: چوب وسط در
§ دولاب: گنجه در دار
§ دولابچه: کمد کوچک
§ راستا: محور
§ راسته: دالان بزرگ و اصلی بازار
§ رف: بالا طاقچه یا طاقچه بلند
§ روزن: پنجره بالای در
§ رون: جهت قرار گرفتن بنا
§ زمینه: طرح، پلان
§ زیرگاه: کرسی
§ ساباط: دالان، کوچه سرپوشیده
§ سرا: خانه
§ سرداب: شبستان زیرزمینی
§ سردابه: ساختمان سرد
§ سرسایه: محل پوشش دار
§ سرگشاده: فضای بدون پوشش
§ سه دری: اتاق خواب خانه*های ایرانی
منبع: پیرنیا، محمدکریم. ۱۳۷۴. آشنایی با معماری اسلامی ایران. انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران. تهران
